Sindirim kanalının en son bölümü olan, ince bağırsakların son kısmından başlayıp kalın bağırsakların ilk kısmı olan çekum arasındaki ileosekal adını alan bir kapakçık kısmından başlayarak anüs bölümünde sonlanan kalın bağırsak bölümleri ortalama olarak 130 ila 150 santimetrelik bir uzunluğa ve ortalama olarak 3 ila 8 santimetre aralığında bir genişliğe sahiptir. İnce bağırsakları çepeçevre içerisine alan kalın bağırsaklar çekum, kolon ve rektum olamk üzere toplam olarak 3 bölümden meydana gelmektedir.
Kalın Bağırsak Bölümleri Şunlardır;
1- Kör Bağırsak Bölümü
Kalın bağırsağın ince bağırsaktan sonrasında gelen ve ortalama olarak 7 santimetrelik bir uzunluğa ve ortalama olarak 6 ila 7 santimetre aralığında bir genişliğe sahip olan kör bağırsak kısmı kalın bağırsağın en geniş bölümü olup, ileum dik bir açı gerçekleştirerek sekum kısmına doğru açılım göstermektedir. Açıldığı kısımda ise, ostium ileosekal adını alan bir kapak yer almakta ve söz konusu kapak, ince bağırsakta yer alan gıdaların kalın bağırsağa geçmesini ve kalın bağırsaktaki muhtevanın yeniden ince bağırsağa geçiş göstermesin engellemektedir.
2- Kolonlar Bölümü
İnce bağırsakları çerçeve tarzında çevreleyen kolonlar bölümü toplamda 4 bölümden meydana gelmekte olup, kalın bağırsağın en uzun bölümü özelliğine sahiptir.Kolonların kendi içerisinde 4 bölümü ve özellikleri ise şu şekildedir;
a- Çıkan Kolon Kısmı
Sekumdan başlayarak yukarı doğru ilerleme göstererek karaciğer organı altına kadar ulaşan ve enine doğru kolon ile devam eden çıkan kolon kısmı ortalama olarak 15 santimetrelik bir uzunluğa ve ortalama olarak 5 ila 6 santimetre aralığında bir çapa sahiptir.
b- Enine Kolon Kısmı
Karaciğer organı alt kısmından sol kısma doğru horizontal tarzında uzanış gösteren enine kolon kısmı ortalama olarak 50 santimetrelik bir uzunluğa sahip olup, ayrıca kolonların en uzun ve en hareketli kısmı olarak da tanım görmektedir.
c- İnen Kolon Kısmı
Son karın boşluğunda bulunan dalak organından pelvis girişi boyunca uzanış gösteren inen kolon kısmı, sigmoid kolon olarak devam etmektedir.
d- Sigmoid Kolon Kısmı
Sol crista iliacadan başlayarak ve pelvis içerisinde ”S” harfi tarzında bir kıvrım göstererek, üçüncü sakral omuru hizasında rektum ile son bulan sigmoid kolon kısmı ortalama olarak 40 santimetrelik bir uzunluğa sahip olmaktadır.
3- Rektum Bölümü
Kalın bağırsakların en son bölümü olan Rektum bölümü, üçüncü sakrum omuru hizasından başlayarak, anüs kısmında son bulan ortalama olarak 12 santimetrelik bir uzunluğa sahip olan kalın bağırsak bölümüdür. Kadınlarda reuktum bölümünün ön tarafında vajina organı, erkeklerde ise mesane ve prostat yer almaktadır.
Rektum bölümünün ampulla rictiden itibaren daralan ve anüs kısmında sonlanan yaklaşık olarak 3ila 4 santimetre uzunluğunda ve 3 santimetre çapına sahip olan kısma anüs kanalı adı verilmekte olup, 1,5-2 santimetre uzunluğa sahip olan anüs ile son bulumaktadır.
Dışa açılan bir delik olan anüs, çevresinde yer alan içte yer alan çizgisiz kas liflerinden meydana gelen ve irade kapsamında işlev gören büzücü kaslar yer almakta olup söz konusu büzücü kaslar, dışkılamayı kontrol etmede ve dışkılamada fonksiyonel görev üstlenmektedir. Rektum bölümü etrafında yer alan toplar damarın genişlemesi neticesinde venöz kanın bu kısımlarda birikim göstermesi durumuna ise, hemoroid toplumdaki adı ile basur adın verilmektedir.
Kalın Bağırsağın Görevlerini İse Şu Şekilde Sıralayabilmekteyiz;
- Kalın bağırsak, içeriğinde yer alan mukusu salgılaması sayesinde selülozun parçalanmasını sağlamaktadır.
- Kalın bağırsak, vücutta yer alan su dengesinin sağlıklı bir şekilde dengelenmesini sağlamakta ve suyun emilmesini doğrudan gerçekleştirmektedir.
- Kalın bağırsak, inorganik tuz ve yağ asitlerinin emilmesini sağlamaktadır.
- Kalın bağırsak, bedene herhangi bir yararı söz konusu bulunamayan kalın bağırsak görevleri maddelerin dışarı atılmasını sağlamakta ve dışkının sıvı düzeyinin ayarlanmasında görev üstlenmektedir.
- Kalın bağırsak, gün içerisinde alınmış olunan besinlerin ortalama olarak 10 ila 80 saat aralığında vücuttan atılmasını sağlamaktadır.
- Kalın bağırsak, vücuttan atılması söz konusu olabilen atıkların suyunu doğrudan emmekte ve arta kalan bölümlerin ise dışkı yolu sayesinde bedenden atılmasını sağlamaktadır.
Kalın Bağırsak Hastalıkları İse Şunlardır;
Kolit Hastalığı
Ağrısız bir kalın bağırsak hastalıkları olan ve yaygın görülebilen bir sağlık sorunu olan kolit rahatsızlığı, ince bağırsakların bir bölümünden itibaren başlayarak kalın bağırsağın iltihaplanmasına bağlı olarak meydana gelen bir sağlık sorunudur. Ayrıca kalın bağırsağın tamamında da görülebilmes söz konusu olabilen kolit rahatsızlığı tedavi edilebilir bir kalın bağırsak hastalığıdır.
Bağırsak Tıkanması Hastalığı
Ayrıca Meus olarak da tanım gören bağırsak tıkanması rahatsızlığı toplamda 4 farklı tarzda etkisini gösterebilmektedir. Bunlar;
1- İnvagination
İnce bağırsağın son bölü ile kalın bağırsağın birbirine karışması neticesinde meydana gelmektedir.
2- Etranglement
Kalın bağırsağın fıtık kısmında sıkışması neticesinde meydana gelmektedir.
3- Mekanik İleus
Bağırsak bölümünde tümör meydana gelmesi durumudur.
4- Paralitik İleus
Kalın bağırsakta tıkanma problemine bağlı olarak dışkının dışarı atılamaması problemi olup ayrıva gaz sıkışması probleminin de söz konusu olabildiği durumdur. Belirtilerini ise şu şekilde sırlayabilmekteyiz;
- Sık sık kusma meydana gelmesi
- Vücutta ani bir şekilde kasılmalar meydana gelmesi
- Makat bölümünde ağrı meydana gelmesi ve gaz çıkarılmasında güçlük çekilmesi
- Karın ve göbek bölümünde ağrı meydana gelmesi
Chron Hastalığı
İltihaplanma problemine bağlı olarak meydana gelen bir kalın bağırsak hastalığı olan chron rahatsızlığı, ince bağırsağın son bölümünden başlayarak kalın bağırsağın büyük bir bölümünde etkili olan iltihaplanma sonucunda oluşan bir sağlık sorunudur. Chron rahatsızlığında söz konusu olan belirtiler ise şunlardır;
- Ateş yükselmesi
- İshal durumu
- Ani olarak kilo kaybı
- Şişkinlik
- Anal alanında ağrı ve çatlak oluşumu
- Kramp tarzında karın ağrısı gibi birçok belirtiler chron hastalığında görülebilmektedir.
Besinlerin sindirilme işleminin ince bağırsakta son bulması sebebiyle, kalın bağırsağın besinlerin sindirilmesi konusunda herhangi bir rolünün söz konusu olamadığını da belirterek, yukarıda da görüldüğü üzere ince bağırsağa oranla kalın bağırsağın yapısının farklı olduğunu ayrıca belirtmekte fayda görmekteyiz.
